การย้อมสี
การหมัดหมี่เส้นกก
การหมัดหมี่เส้นกก
หมัดหมี่เส้นกก
เพื่อต้องการให้เสื่อที่ทอออกมามีลายที่เราชอบตามที่เราต้องการ
มีลักษณะการมัดหมี่เหมือนกับมัดหมี่เส้นไหม
ลายทีได้ออกมาเกิดจากการใช้เชือกฟางหรือยางในรถยนต์ ยางในรถจักรยานยนต์
ซึ่งทำเป็นเส้นเล็กๆ กว้างประมาณ 1-2 เซนติเมตร ยาว 1 เมตร
มัดเส้นกกที่เตรียมไว้เป็นกำๆ ส่วนที่มัดไว้ให้โดนสีย้อม เมื่อย้อมเสร็จ
ส่วนที่มัด ไว้เมื่อเกาะยางในรถออก จะเป็นสีขาว และเป็นลายที่เราต้องการ
การมัดหมี่ เส้นกกมัดได้หลายลายเช่น ลายขิด ต่างๆ ลายไทยต่างๆ ภาพวิว ทิวทัศน์
ลายเปีย ภาพเสือ ภาพช้าง ภาพนก ภาพเครื่องบินมัดเป็นตัวหนังสือและอื่นๆ
การมัดหมี่เส้นกก ให้เป็นลวดลายต่างๆ มีขั้นตอนที่ยุ่งยากและซับซ้อน
และละเอียดพอสมควร กว่าจะออกเป็น ลายตามที่เราต้องการ ได้ การมัดหมี่เป็นลายไทย
จ่างๆลายขิดต่างๆ จะไม่ยุ่งยากมากนักถือว่าเป็นการมัดลายแบบพื้นๆ ธรรมดาทั่วไป
ซึ่งคนนิยมมัดกันทั่วไป มัดได้ง่าย เร็วและมีความคล่องในการมัด เพราะลายขิดต่างๆ
ลายไทยต่างๆ มัดบ่อยทำให้มีความชำนาญ การมัดหมี่เส้นกกเป็นลายไทย ลายขิด
สามรถมัดได้เป็นทีละกำใหญ่ๆได้
อุปกรณ์ที่ใช้ในการย้อมสีเส้นกก
1) สี
2) ปิ๊ปหรือถังสำหรับต้มน้ำ
3) ไม้ฟืนหรือใช้แก๊สหุงต้ม
4) น้ำ
5) ไม้พายสำหรับกวนและย้อมสี
6) เส้นกก
7) ราวไม้ไผ่สำหรับตากเส้นกกที่ย้อมแล้ว
สีที่ใช้ย้อม
สีที่ชาวบ้านแพงนำย้อมเส้นกกนั้นเป็นเส้นเคมีหรือที่เรียกว่าสีวิทยาศาสตร์
ที่นำเข้าจาก ต่างประเทศคือประเทศเยอรมันและประเทศจีน โดยพ่อค้าที่กรุงเทพมหานคร
จะสั่งนำเข้าจากต่างประเทศเพื่อจำหน่ายให้กับพ่อค้าต่างจังหวัด
ซึ่งค้าจากต่างจังหวัด ซึ่งพ่อค้าจากบ้านแพงสั่ง ซื้อสีจากพ่อค้าที่กรุงเทพมหานคร
อีกทอดหนึ่ง เป็นสีบรรจุถัง ถัง 25-30 กิโลกรัม สีหลักๆ ที่พ่อค้า
บ้านแพงซื้อเพื่อนำมาจำหน่ายคือ สีเขียว สีเหลือง,สีชมพู,สีบานเย็น,สีม่วง,สีน้ำตาลและสีฟ้า
ส่วนสีที่ผสมเพิ่มขึ้นนอกเหนือจากสีหลักดังกล่าวก็มีสีแดง สีน้ำเงินและสีดำ
การย้อมสีเส้นกก
วิธีย้อมสี นำน้ำใส่ปิ๊บ
หรือถังย้อมประมาณ 3 ใน 4 ส่วนของถังย้อม ก่อไฟให้เดือดให้มีความร้อนคงที่สม่ำเสมอ
นำกกที่แช่น้ำจนอิ่มตัวแล้วมาเตรียมย้อม นำสีที่ต้องการจะย้อมเทลงในถังย้อม
เมื่อสีที่ละลายดีแล้วก็นำกก ที่เตรียมย้อมลงในถังย้อม ใช้ไม้พาย กวนสีและเส้นกก
ให้เข้ากันแช่เส้นกก ไว้ในน้ำเดือด ประมาณ 20-30 นาที นำเส้นกก
ที่ย้อมแล้วออกจากถังย้อมไปล้างในน้ำเปล่า 2-3 น้ำ เพื่อป้องกันกาตากสี แล้วนำไปตากแดดบนราวไม่ไผ่จนแห้ง
นำเส้นกกที่ย้อมสีและแห้งแล้วมามัดรวมกันเป็นมัดโดยแยกเป็นแต่ละสี, การย้อมสีเส้นกกจะย้อมจากสีอ่อนไปสีเข้ม
โดยการย้อมแต่ละครั้ง
จะไม่ได้เปลี่ยนน้ำในถังย้อมเลยซึ่งมีเทคนิคและขั้นตอนการย้อมคือ
เริ่มย้อมจากสีชมพู สีเหลือง สีแดง สีเขียว และสีดำ ตามลำดับ ถ้าน้ำในถัง
ย้อมน้อยก็เติมน้ำไปเรื่อยๆ
ถ้าสีแต่ละสีจางลงก็เติมสีไปเรื่อยๆตามที่เราต้องการความเข้ม
การย้อมเส้นกกมรแต่ละครั้งจะย้อมมากหรือน้อยอยู่ที่ความต้องการของคนย้อมหรืออยู่ที่แรงงานและเวลาคนที่จะทอเสื่อ
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น